Kiedy można złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie.
Wniosek o ubezwłasnowolnienie można złożyć tylko w przypadku, jeżeli chodzi o dobro osoby chorej, niepełnosprawnej, starszej, czy chorej psychicznie, która nie jest w stanie zadbać o własne dobro, a nawet takiej, która nadużywa alkoholu czy narkotyków. Wniosek ten nigdy nie może być składany z powodu pragnienia uzyskania korzyści materialnych czy osobistych osób występujących do sądu z wnioskiem.
W Polsce przewidziane są dwie formy ubezwłasnowolnienia: całkowita i częściowa. Ubezwłasnowolnienie całkowite dotyczy przede wszystkim osób chorych psychicznie i upośledzonych niezdolnych do podejmowania czynności prawnych. Dotyczy osób pełnoletnich oraz niepełnoletnich po ukończeniu 13-tego roku życia. Sąd orzeka dla takiej osoby przedstawiciela ustawowego tzw. opiekuna, który może decydować o czynnościach prawnych osoby ubezwłasnowolnionej, oprócz sporządzania testamentu i zawarcia związku małżeńskiego. Jednocześnie decyzje podejmowane przez osobę chorą w świetle prawa nie są ważne, np. zawieranie umowy.
Inną formą ograniczenia praw jest ubezwłasnowolnienie częściowe. Orzeka się je w przypadkach takich samych jak przy ubezwłasnowolnieniu całkowitym (ale tylko dla osób pełnoletnich) i w sytuacji, gdy chora osoba potrzebuje pomocy w prowadzeniu swoich spraw, a nie ma podstaw do ubezwłasnowolnienia całkowitego. Orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu nie jest wydawane na czas określony. Zależy od stanu osoby ubezwłasnowolnionej, jeżeli się polepsza, można zrezygnować z ubezwłasnowolnienia całkowitego na rzecz częściowego lub całkowicie je uchylić. A w przypadku pogorszenia zaostrzyć orzeczenie.
Kto może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?
Prawo do tego typu czynności ma krewny w linii prostej, małżonek lub przedstawiciel stawowy. Osoby z dalszego kręgu, mogą jedynie zgłosić do prokuratury wniosek z prośbą o wszczęcie takiego postępowania. Warto podkreślić, że osobie, która złożyła bezpodstawnie wniosek o ubezwłasnowolnienie, w celu czerpania własnych korzyści, grozi kara grzywny do 5 tys zł.